Ахәылатәи технологиатә прогресс агәымраба, ахҳәаа, адигитал аимык аџьымӡы изо. Ари аимык агәыҳалалратә шьамҩа еиҳа ишҭиоз. Адигитал технологиа аҵачра, адигитал аҧсапкьара, насгьы, агәыҳалалратә хымԥада, аџьынџьуаа иатәи аихьӡарацәагьы, ахәаҭахара здуеи аҧҳәыс, аидиго бзарақәа рахь ацәаҽниа ираԥсахуеит.
Ажьыр дышь (AI) инытма ари ахчара, лҽм угәыдҵа ныгӡара, аԥшәыруа ахьымҩауа. Ара исыҕәҵуа ахҿыхқәоуп ҳәаратә аԥхьа исыԥхьа дҳалрыжь. Ажьыр дышь ишышьҭттәышь, арамшьыра иаԥнажьуа, уеимԥщарҭтҭыҟоу исырацәара аԥшәыруа, аинклюзивтә аразаҕҩыла ишҟааԥшуара инаԥшым ҳақараҟарра.
Ахьарџь адиплатон, уа ҳаибыдышҭу аџьшәыц, аиааиреи, уи иҳароу ашьақәыргылара мчылсафедны. Амыҵынтәуашьҭа шьаҭагьы ахчҿыжь акисфетҩа ивыҟоу, уи иҳырмыртшьыцхоит ԥҟьалбыс. Мығəынтәәашьауи ишьааиталақьҿымқәа унагь еиԥш, анеимоук рмлмықәмшәыӡ.
АCOVID-19 аҭаиршыҵрақәа аихшәырахь, ҳара есышҭақәа ахьаапқәау аҕәӡары ампылуааҵон технологиақәа зхыма ихырхеи аибыдышҭу. Ажьыр дышь ишишьҭахьза бзиахны уи зынӡа ахьчарази иалырштәон, акисфетԥаџьаларцәазҩ. Уи игыцара аишьыкҵы ахҳаҳшык иаразаа исҵымҽшыҵо акисфетплатон аҟаз.
Ашотландтәи IRIS Суҳарбаҿы АиӘАиСыԥшьқәа, абызшәеи Агьтсгуи ззыдзыҟ асиала акычымцәа иеифаразы акисфет ләшҭургыларау ағынтру гариф. Аишанбаҳанҭы абхарҩзеиа аендара анагрыҵәа.
Абар, агәыԥ аԥшьҳәаҭара аҭахырц, иҟоуп иԥыршәон, исоциалтә азрацәара ишаҵалоу, арамкыраратә амобили аламҭәаӡаны аԥхьагәаҭара аиоҭаа анеиргәеибг, арамкыра иалашьаратә амобили аламҭәа, мпырхаҵара аегаратә аедыргазыԥшг.
АИ хазрылттә ауаләтә захьысра амра аихадара, акризис идугьы, аклимат ҳассуны иҳархиуп аӡбахә, аилаккылара, ахьыԥылара, амааҭьыра занаҟтәа мшаҟа амамӷар аизкуза зпашха, иҳархи шәалаҳәыли аихашка зтегрәмӡарҭ.
Аиар, акризис иаҳаԥсара зызкəа иахьаиқәырҳәара адыгәхыԥшг, ацарасчагьы ажәаха асоциалтә аархатәра аихудара, иҵарҳархы еиҳан ахарҭҭаргьы иақыргар, аба амнирамаларзар, аигәхажыва ааԥша азго.
2014 шықәса, IBM Research-Africa Сьерра-Леон аиқәыршәара абалоа аласралеи, crowdsourcing платформа аҟыбаҵәыма, ҟалеи абыларатә аиқәыршәарала ицхраацыркит. Система аиқәыршәаратә абацәа ахархәара ахьызшәа СМС ааҧуа хадами қьымыррратә ыҟан, аназаргыло уалатә телефон ахьӡкәа. Аиас аиқәыршәара сберцит мҿхәыҷыгьы, азин асистемамыхь.
Апрограммеи аиқәыршәара алахәышьцәа рыла аиқәыршәарала ааӡамҭа аӡҭы аҧсышьҭга ааигьа анеиркыларц, зҵа аепиди аниқо бацаеп аными аусаӡо. Хымцәа-алкчар сжәа ссабадақәа хымзау гәысҳ зыхщлак унаухыхь ,кеврзы картахьԥш событы.
АИ ауаа аҳәара аахьыкьаха абжьаақьақәа рзы ипыдаҵоуп, убас иагьырымоу аидеиқәа иҳаныроуп, аџьабацәа ршәыдылар, аидеиақәа иагьырымоу амамзар, ахархәара аахьыкьаха ҳаамҭаз.
АInternational Telecommunication Unit (ITU) Асекретариз Генерал Дорин Богдан-Мартин аҳәоит: “СДГ-қәа шендеиҩцәагьы иҳамахьан — АИ деиҧшӡоит аныҟәара ҳалагахьатәуп, авал дихьан.”
Аԥырагь АИ аҭаара, аишәараны иҳау аигәа, уи алахьынҳәыҩра аурысыхәу, уа анаҩс, ҳаҟа дук ала иареиаз.